Tôi nghĩ : Đi chợ là cứ mang đủ tiền, thấy gì ngon thì mua, đến bữa thì nấu món dễ ăn, miễn là cả nhà vui.
Nhưng chính thói quen “mua theo cảm hứng” ấy khiến tôi:
- Có tuần đầu mua rất nhiều, cuối tuần hết sạch tiền
- Có hôm tủ lạnh đầy nhưng lại chẳng biết nấu món gì
- Có lần “quá tay” với đồ thịt, trứng, nhưng lại quên mua rau
Mẹ tôi – người nội trợ chính suốt 30 năm – chỉ nhẹ nhàng nói: “Tiền chợ nên chia theo tỉ lệ 60 – 30 – 10. Cứ đúng thế mà mua, sẽ chẳng bao giờ thừa món hay thiếu tiền đâu con ạ.”
Tôi thử áp dụng. Và đến giờ, đó là công thức giản dị nhất nhưng hiệu quả nhất, tôi từng học được về quản lý chi tiêu trong bếp.
60% – chi cho thực phẩm chính (đạm)
Mẹ tôi gọi đây là “phần quan trọng nhất của bữa ăn” – tức là:
- Thịt các loại (heo, gà, bò)
- Cá, hải sản, trứng
- Đậu phụ nếu được coi là món chính
Ví dụ: Nếu mỗi lần đi chợ tôi dự định chi 150.000đ thì: 60% tương đương 90.000đ
→ Tôi sẽ chọn: 1 miếng thịt heo 300g (45.000đ), 1 vỉ trứng 6 quả (18.000đ), 3 bìa đậu phụ (10.000đ), dư chút để cân nhắc thêm cá hoặc đậu.
Lưu ý của mẹ: “Chỉ chọn đạm cho đúng số bữa trong 3 ngày – đừng mua thừa rồi lại cấp đông chất đống, vừa quên, vừa phí“.
30% – chi cho rau củ, canh, món phụ
Tức khoảng 45.000đ/lần đi chợ, tôi mua:
- 2–3 loại rau ăn lá theo mùa: rau muống, cải thìa, mồng tơi
- Củ quả dễ bảo quản: cà rốt, su su, bí đỏ
- Gia vị tươi: cà chua, hành lá, rau thơm
Mẹo của mẹ: “Cứ rau theo mùa mà mua, đừng chọn rau trái vụ nhìn đẹp mà giá cao, nhanh hỏng”. Và đúng thật – từ ngày mua đúng nhóm rau, tôi không còn cảnh rau úa, dập hay… để 4 ngày rồi bỏ.
10% – chi cho phụ phẩm và linh tinh khác
Phần này mẹ tôi gọi là “quỹ mềm” – tương đương 15.000đ/lần đi chợ, dành cho:
- Hành, tỏi, gia vị khô
- Gói mì dự phòng, hộp bơ, bánh mì sáng
- Mua thêm trái cây theo ngày
Mẹ dặn: “Nếu hôm đó không cần dùng phần này, giữ lại để cộng dồn cho tuần sau mua thứ cần hơn”.
Nhờ có quỹ mềm này, tôi không bao giờ bị lúng túng khi phát sinh một món nhỏ, và cũng không phải rút thêm tiền ngoài kế hoạch.
Bảng minh hoạ chia tiền chợ theo công thức 60–30–10 (áp dụng mức 150.000đ/lần)
| Hạng mục | Tỷ lệ (%) | Số tiền | Gợi ý món cụ thể |
|---|---|---|---|
| Thịt/cá/trứng (đạm) | 60% | 90.000đ | Thịt vai 300g, trứng, đậu, cá khúc nhỏ |
| Rau/củ/canh | 30% | 45.000đ | Rau muống, bí đỏ, su su, hành lá |
| Phụ liệu, linh tinh | 10% | 15.000đ | Hành, tỏi, mì gói, hoa quả |
Kết quả sau 1 tháng áp dụng: Không dư, không thiếu – ví cũng khỏe hơn
Trước đây:
- Tôi tiêu khoảng 180.000 – 200.000đ/lần đi chợ
- Cuối tháng luôn phải rút thêm tiền từ quỹ khác để “vá lỗ”
Sau khi chia theo tỉ lệ 60–30–10:
- Tôi tiêu đúng 150.000đ/lần × 5 lần/tuần = ~3 triệu/tháng
- Bữa nào cũng đủ món, tủ lạnh không thừa
- Và quan trọng nhất: Không còn cảm giác “không biết mình tiêu gì mà hết tiền”
Tôi đã áp dụng cho cả việc đi siêu thị – và vẫn hiệu quả
Không chỉ ở chợ truyền thống, sau khi quen tay với công thức 60–30–10, tôi còn áp dụng khi đi siêu thị vào cuối tuần. Thay vì để các quầy hàng dắt mình đi theo cảm hứng, tôi đi đúng lối, chọn đúng nhóm:
- Quầy thịt/cá → lấy đủ theo 60% ngân sách
- Quầy rau củ → ưu tiên rau đang khuyến mãi theo mùa
- Quầy khô và gia vị → kiểm tra tồn kho tại nhà trước khi mua
Nhờ vậy, tôi không còn mua thêm vì “sợ thiếu” hay “sợ mai bận không kịp mua”, và đặc biệt là không bị “mất kiểm soát” ở quầy khuyến mãi – vốn là nơi dễ phát sinh chi tiêu nhất.
Giờ đây, mỗi lần đi chợ hoặc đi siêu thị, tôi không cần cầm theo danh sách dài dằng dặc nữa. Chỉ cần nhớ một con số đơn giản: 60 – 30 – 10 là đủ để kiểm soát cả bữa ăn lẫn ví tiền một cách chủ động, nhẹ nhàng mà cực kỳ hiệu quả.
Kết luận nhỏ – hiệu quả lớn
Mỗi gia đình có mức sống khác nhau, nhưng công thức 60–30–10 có thể tùy biến theo ngân sách riêng, vì bản chất của nó là: “Mua đúng theo nhóm – kiểm soát theo tỷ lệ – tránh lãng phí từ gốc“.
Đi chợ không cần giỏi mặc cả, chỉ cần biết mình sẽ mua gì – và mua đến đâu là dừng. Mẹ tôi chẳng cần dùng app, chẳng ghi chi chít bảng tính – chỉ với một phép chia đơn giản, bà đã giúp tôi giữ được 500.000 – 700.000 đồng mỗi tháng mà vẫn đảm bảo cơm nhà đủ đầy.
Nguồn bài viết TẠI ĐÂY
NẾU THẤY BÀI VIẾT HAY HÃY TÀI TRỢ MỘT LY CÀ PHÊ :
